Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerin akabinde, beklenen Marmara sarsıntısı nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.
Uzmanlar, birçok eski zelzele yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf taban yapısından ötürü muhtemel bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut sarsıntı yönetmeliğine uygun formda süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ikazda bulunuyor.
“200-250 YILLIK DÖNEMLERDE BÜYÜK SARSINTILAR OLUYOR”
AA muhabirine açıklamada bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca zelzelelerin yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.
İstanbul’da geçmişte meydana zelzeleler nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük sarsıntılar oluyor. İstanbul’da son periyotlarda bir zelzelenin yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.
Beklenen sarsıntı nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle İstanbul’un yer yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir taban yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon tabanlardan oluşuyor. Bu nedenle bu yerler sorunlu yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları taban açısından sorunlu. Kuzeye gitgide yer daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç taban sağlam. Eminönü’nde dolgu yer bulunuyor ancak Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda taban güçlü. Lakin bir ilçeye büsbütün yeterli demek yanlışsız değil. Her ilçenin yer yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin tabanın güzel olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”
ALÜVYON TOPRAK TEHLİKESİZ
Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede zelzeleden etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut sarsıntı yönetmeliğine uygun formda gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut yine yapılması gerekiyor. Uygun taban etüdü yapılarak gerçek formda buraya konutları yapmamız lazım.” tabirlerini kullandı.
“KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HIZLANDIRILMASI LAZIM”
İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı kesitindeki birçok yerin, yumuşak tabandan oluştuğunu belirtti.
Sahil kısımlarında ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise yer yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda yer etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise tabanı problemli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde yer tarafından zahmetler var.” diye konuştu.
Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buralarda denetimsiz bir formda 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, gereç ve taban tarafından makûs durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım.
Anadolu Yakası’nda Tuzla’da taban sorunlu yerler var. Fakat burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı taban berbat. Eski binalarda yer etüdü yok, üst yapı ve gereç de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda yer raporu ve zaruriliği yoktu. Binalar yumuşak taban üzerine klâsik kurallar çerçevesinde yapıldı.” (AA)