Sürekli artan konut fiyatları ile yükselen konut kredi faizleri, krediyle konut sahibi olmak isteyenlerin yapması gereken aylık ödeme meblağında fırlamaya neden oldu.
Merkez Bankası datalarına nazaran, geçen yılın başlarında İstanbul’da ortalama konut fiyatları 1,6 milyon TL iken, konut kredisi için aylık yapılması gereken ödeme meblağı 21-31 bin TL aralığında değişiyordu.
Bu yıl birebir devirde ise, konutların ortalama fiyatı 2,8 milyon TL’yi aşarken; konut kredilerinin aylık ödeme meblağı 28 bin TL’den başlayıp 63 bin TL’ye kadar çıkıyor.
Satın alınmak istenen mesken sıfır değilse, kamu bankalarından kredi almak esasen pek mümkün değil; özel bankaların uyguladığı konut kredisi faiz oranları ile de neredeyse bir meskeni kendisine alan vatandaş, iki konut parası kadar da faiz ödemesi yapmak zorunda kalıyor.
İşte konut fiyatlarının ve kredi faizlerinin geldiği düzeyden sonra krediyle konut sahibi olmanın imkansızlığı…
Kaynak: Sozcu.com.tr
‘ORTALAMA’ KONUT FİYATLARI 2,8 MİLYON TL’Yİ AŞTI
Merkez Bankası’nın (TCMB) son bilgilerine nazaran, ülke genelindeki 100 metrekare bir meskenin ortalama fiyatı 2023 Ocak prestijiyle 1 milyon 868 bin 200 TL’ye çıktı.
Aynı devirde İstanbul’da ise metrekare fiyatları 28 bin 910 TL’ye yükseldi. Yani İstanbul’da 100 metrekarelik bir konutun ortalama fiyatı ocak ayı prestijiyle 2,8 milyonu aşmış durumda.
Yine de ‘acaba kira ödemek yerine konut sahibi olabilir miyim’ diye düşünenler, birinci mahzuru bankaların uyguladığı kredi kısıtlamasıyla yaşıyor.
Son uygulamalara nazaran, ekpertiz pahası 1 milyon TL’nin altındaki meskenlerin yüzde 90’ı kadar kredi verilirken; ekspertiz pahası 1-2 milyon TL aralığındaki meskenlerin yüzde 60-70’i ve 2-5 milyon TL aralığında meskenlerin ise yüzde 50-60’si kadar kredi veriliyor.
Ancak bunun yazılı olarak geçerliliği olsa da uygulamada karşılığı yok; bankalar çoklukla en fazla 250 bin TL kredi kullandırıyor.
Yine de İstanbul’da ortalama fiyattan (2,8 milyon TL) bir meskeni alabilmek için gerekli kredi verildi diyelim:
BANKA KREDİ VERSE DE 1,1 MİLYON TL’LİK BİRİKİM GEREKİYOR
Bankalar kredi kısıtlamasına gitmeyip 2,8 milyon TL’lik bir daire almak isteyene yüzde 60’ı kadar kredi verse bile, en fazla 1,7 milyon TL’sini vermiş oluyor.
Bu da, vatandaşın ortalama fiyatlı bir daireyi satın alabilmesi için bile 1,1 milyon TL’lik birikime sahip olması demek.
Bu meblağ, geçen sene bu periyot İstanbul’daki ortalama fiyatlı bir daire için 332 bin TL idi.
Geriye kalan 1,7 milyon TL’lik konut kredisi için yapılması gereken aylık ödeme fiyatı ise en az 28 bin TL’den başlayıp, 63 bin TL’yi aşıyor.
Kamu bankalarının konut kredi faizleri 1,29 iken, özel bankalarda bu oran yüzde 1,99’dan başlayıp 3,60’a kadar çıkabiliyor.
Bu da, şayet kamu bankasından kredi kullanılırsa, bankaya 10 yılda toplam 3,4 milyon lira ödenmesi demek.
Kredi şayet özel bir bankadan kullanıldıysa da toplam ödeme ölçüsü 10 yılda 7,6 milyon lirayı aşıyor. Bu ise, bir konutu kendisine alan vatandaşın neredeyse iki mesken parası kadar da faiz ödemesi yapması manasına geliyor.
ÖZEL BANKALARA NEREDEYSE 2 KONUT PARASI KADAR FAİZ
Öte yandan, geçen sene bankalar ekseriyetle ekspertiz pahası 500 bin lira ve altı kadar olan konutlar için, kıymetin yüzde 90’ına kadar; ekspertiz kıymeti 500 bin lira üstü olan konutlar için ise, bedelin yüzde 80’i kadar kredi veriyordu.
Kamu bankalarının konut kredisi faizleri geçen sene yüzde 1,29 ila yüzde 1,34 aralığında değişirken, özellerde ise 1,95’ten başlayıp 2,40’a kadar çıkıyordu.
Yani geçen sene fakat en az 332 bin lira birikimi olanlar İstanbul’da ortalama fiyatlı bir daireyi satın alabiliyordu.
Bu da, şayet kamu bankasından kredi kullanılırsa, bankaya 10 yılda toplam 2,7 milyon lira ödenmesine, yani bir mesken parası kadar da faiz ödenmesi manasına gelirken: kredinin özel bir bankadan kullanılması durumunda ise toplam ödeme ölçüsünün 10 yılda 3,7 milyon lirayı bulmasına; yani satın alınan konutun fiyatından da fazla faiz ödemesi yapılması manasına geliyordu.
Aradan geçen bir yıl içinde durdurulamayan konut fiyatları ile artan faiz oranları, vatandaşın krediyle konut almasını güzelce imkansız hale getirmiş oldu. İstanbul’da 2,8 milyon TL’lik ortalama bir daire için bankalara 5,8 milyon TL, yani iki konut parası kadar faiz ödenir hale geldi.