Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Lideri ve Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatri Derneği Travma Komitesi Lideri Doç. Dr. Serhat Nasıroğlu, 2 Nisan’ın Dünya Otizm Günü olduğunu, nisan ayı boyunca otizm farkındalığını arttırabilmek açısından çeşitli aktivitelerin yapıldığını anlattı.
Son yıllarda otizmli sayısında artış olduğunu belirten Doç. Dr. Nasıroğlu, 50 yıl evvel 1000 çocukta 1 olarak görülen spektrum bozukluğun, şu an 40 çocukta 1’e indiğini açıkladı.
Otizm belirtilerinin gün geçtikçe arttığını kaydeden Doç. Dr. Serhat Nasıroğlu, 200-300 yıl sonra toplumun yarısına yakınının otizm belirtilerine sahip olabileceği öngörüleri olduğunu söyledi.
‘BİRÇOK FAKTÖR ARTIŞIN SEBEBİ’
Doç. Dr. Serhat Nasıroğlu, “Artışın tamamını farklılık artışına ya da teşhis konan çocuk olarak psikiyatrideki artışa bağlamak çok yanlışsız değil. Muhtemelen şu an tanımlayamadığımız, şüphelendiğimiz ancak ileride daha güzel belirleyebileceğimiz birçok faktör, sıklık artışının sebebi olarak görülmektedir” dedi.
Otizmin sözel olmayan bağlantı sorunları olduğunu belirten Doç. Dr. Nasıroğlu, şöyle konuştu:
*Sözel olmayan derken aslında lisan gelişiminin dışındaki belirtilerden bahsediyoruz. Göz temasındaki yetersizlikler, ortak dikkat marifetleri, yani karşı tarafın niyetini anlayabilmek, empati yapabilmek, kendi niyetini söz etmek, ortama uygun bir formda toplumsal maharetlere sahip olabilmek, muhakkak bir olay karşısında alternatif niyetler ortaya çıkarmak üzere belirtiler ortaya çıkmaktadır.
*Bu belirtilerin bir kısmı otizmin dışındaki öbür bozukluklarda da görülüyor. Toplumsal bağlantı kusurları, birebir vakitte başka farklı bozukluklar da görülebiliyor. Teşhis koyarken bu tıp konuları dikkate almakta fayda var.
ÇOCUĞUNUZ GÖZ TEMASI KURMUYORSA DİKKAT
Aile bireylerinin çocuklarındaki hareketlere dikkat etmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Serhat Nasıroğlu, şöyle konuştu:
*Göz temasındaki sorunlar, ismini seslenince bakmada sıkıntılar, oyun oynadığınızda çocuğunuzun sizi kendi oyununa dahil etme eforunun az olması ya da sizin oyununuzun içerisine girmemesiyle ilgili irtibat meseleleri olduğunu görüyoruz.
*Onun dışında empati üzere sorunlar, sizin ıstırabınızı, sevincinizi anlayabilmek ve bunlara uygun yanıtlar verebilmeyle ilgili bazen kimi çocuklarda sorunlar olduğunu görebiliyoruz.
*Onun dışında tekrarlayıcı hareketler, bazen tıpkı kelamın tekrarlanması üzere duygusal hassasiyetin az ya da çok olması, rutine bağlılık ve tekrarlayıcı motor hareketler dediğimiz yani el çırpma, sallanma üzere birçok farklı yelpazede belirtiler mevcut.
‘BELİRTİLER VARSA ÇOCUK ERGEN PSİKİYATRİSİNE BAŞVURULMALI’
*Saydığım belirtilerden rastgele birinin varlığı durumunda kesinlikle çocuk ergen psikiyatri doktoruna başvurmanızı tavsiye ederim.
*Bu belirtilerin dışında bize en sık başvurulan sebeplerden biri, lisan gelişim sorunlarıdır.
*Dil gelişim sorunları aslında otizm açısından bir teşhis kriteri değildir fakat otizmli çocukların kıymetli bir kısmında konuşma gecikmesi olduğunu görmekteyiz.
*Bu nedenle biraz evvel açıkladığım belirtileri olan çocuklar, kesinlikle çocuk ergen psikiyatri doktoruna götürülmeli. (DHA)