3 yılı aşkın müddettir koronavirüsle uğraş eden dünya artık de Omicron alt varyantı Eris varyantı için harekete geçti. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ‘Eris’ olarak isimlendirilen EG.5 varyantının şimdiye kadar 51 ülkede görüldüğüne dikkat çekerek ülkeleri Covid tedbirlerini kaldırmamaları konusunda uyardı.
Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Pınar Çıragil de, yeni bir telaşa yol açan Eris varyantıyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
VAKALAR ARTIYOR
İlk olarak 17 Şubat 2023’te bildirilen EG.5 varyantı (ERİS), 2021’in sonlarında görülmeye başlayan ve o vakitten beri birkaç mutasyona uğrayan Omicron’un alt varyantıdır. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından, 19 Temmuz 2023’te izlenen varyant (Variant Under Monitoring-VUM) olarak belirlendi. DSÖ, 9 Ağustos 2023 tarihinde yapılan Birinci Risk Değerlendirmesine nazaran EG.5’i ve onun alt cinslerini bir ilgi varyantı (Variant Of Interest-VOI) olarak belirlediğini bildirdi ve sıhhat yetkililerine bulaşmasını dikkatle izlemelerini tavsiye etti. Global olarak, ortaya çıktığı vakitten bu yana EG.5 oranlarında istikrarlı bir artış bildirildi.
BELİRTİLERİ AYNI
Diğer SARS-CoV-2 varyantlarında olduğu üzere EG.5 de yaygın olarak ateşe, öksürüğe, yorgunluğa ve tat yahut koku kaybına neden olmaktadır. Ayrıyeten boğaz ağrısı, baş ağrısı, ağrı ve sızılar, ishal, kızarıklık ve göz tahrişine yol açabilir. Çoklukla hafif hadiselerde bir ila iki hafta içinde düzelir.
Kimler daha ağır geçirebilir?
En son Covid-19 Omicron varyantı olan EG.5, virüsün eski varyantlardan daha kolay yayılabilir ve bağışıklıktan kurtulabilir. Lakin, “Eris” görülme sıklığının artması ve bağışıklıktan kaçış özellikleri göstermiş olsa da, bugüne kadar hastalık şiddetinde rastgele bir değişiklik bildirilmemiştir. DSÖ, EG.5’in oluşturduğu sıhhat riskini düşük ve öteki Omicron alt değişkenlerininkine misal olarak değerlendirmiştir. EG.5 oranında artış gözlenmekle birlikte Japonya ve Kore Cumhuriyeti üzere ülkelerde Covid-19’a bağlı hastaneye yatışların evvelki dalgalardan daha düşük olduğu gözlemlenmiş ve bu hastaneye yatışlarla EG.5 ortasında hiçbir ilgi kurulmadığı bildirilmiştir. Lakin bu varyant bağışıklık sistemi baskılanmış yaşlı hastalarda ve diyabet, kalp-damar üzere kronik hastalığı olanlarda daha önemli seyredebilmektedir.
Sonbaharda artabilir
Sonbaharla birlikte havaların soğuması, insanların kapalı ve kalabalık ortamlarda daha fazla vakit geçirmesine neden olacaktır. Maske takma mecburiliği ortadan kalktığı için de öteki teneffüs yolu etkenleri ile görülen hastalıklarla birlikte Covid de görülebilecektir.
İngiltere sonbaharda aşılama programının yapılacağı bildirildi. Olağan ki bunu ekseriyetle bağışıklık sistemi baskılanmış ileri yaş hastalara öneriyorlar. Lakin Türkiye’de ve öbür ülkelerde nasıl bir formül izlenecek şimdi onunla ilgili bir kesin bir bilgi yok. Aşıların önemli bir hastalık tablosundan bir ölçü koruduğu söyleniyor. Lakin bu hususta kesin bir bilgi vermek şu an için çok mümkün değil.
Ülkemiz de risk altında
Dünyadaki öteki ülkelerde görülmüş olması elbette ki ülkemiz açısından da risk oluşturuyor. Çünkü, ülkeler ortasında seyahat nedeniyle virüsün taşınma ihtimali var. Bununla birlikte uçaklarda ya da toplu taşıma araçlarında maske takılmadığı için bulaş olabilir. Covid olayları hâlâ az görülmekle birlikte sonbaharda artabilir. Hatta kimi başka üst teneffüs yolu viral ve bakteriyel enfeksiyon etkenlerini de hâlâ görüyoruz.
Hijyen kuralları önemli
Yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar üzere bilhassa Covid-19 riski taşıyan şahıslar için aşı dozlarına dikkat etmek değerlidir. Toplumun aşılanmasından bu yana geçen müddette bağışıklık düzeyleri azaldığı için, nizamlı el yıkama ve genel hijyen kurallarına ahenk enfeksiyondan korunmak ismine hâlâ değerini korumaktadır. Öte yandan bağışıklığı güçlü tutmak için sağlıklı beslenmeye ihtimam gösterilmeli, tertipli idman yapılmalı ve sigaradan uzak durulmalıdır.
