Türk finansal piyasalarında Mayıs 2013’te 158.3 milyar dolar ile rekor kıran yabancı portföy yatırımları AKP iktidarının iktisat siyasetlerindeki U dönüşü ile süratle sermaye çıkışına dönüştü. Yabancı sermayenin TL portföylerdeki toplam ‘sıcak para’ stokuna son darbeyi Yeni İktisat Modeli vurdu. AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin ‘yeni iktisat modeline’ geçtiğini 30 Kasım 2021’de ilan etti. Ortadan geçen 16 aylık müddette menkul değer piyasasından 8 milyar 285.8 milyon dolar yabancı çıkışı oldu.
30 Kasım 2021-17 Mart 2023 tarihleri aralığında yabancı yatırımcılar nette 5 milyar 914 milyon dolar pay senedi satışı, 2 milyar 345 milyon dolar DİBS satışı, 16.1 milyon dolar Özel Dal Tahvil (ÖST) satışı gerçekleştirdi. Merkez Bankası’nın haftalık menkul değer istatistiklerine nazaran 17 Mart prestijiyle yabancı yatırımcının 26 milyar 409 milyon dolarlık pay senetleri portföyü bulunuyor. Yabancıya ilişkin devlet tahvili stoku ise 1.2 milyar dolara kadar geriledi.
YÜZDE 0.69’LUK HİSSE
Yabancının 30.5 milyar dolar fiyatında da mevduatı bulunuyor. Son yıllarda yabancı yatırımcı süratle TL portföylerini sıfırlarken, bu menkul değerlerdeki hissesi da tarihi en düşük düzeylere geriledi. Pay senedi piyasasında yabancıların hissesi 17 Mart prestijiyle yüzde 28.9’a kadar indi. Bu oran 2013’te yüzde 66.4 ile rekor kırmıştı. Yabancının tahvildeki hissesi ise yüzde 0.69 ile tarihi en düşük düzeyine geriledi. Böylelikle pay senetleri, devlet tahvilleri ve mevduatlardan oluşan toplam sıcak para stoku 17 Mart prestijiyle 58.3 milyar dolara indi.
Yıllar sonra Türkiye’de fırsat arıyorlar
Reuters’ın aktardığına nazaran yabancı yatırımcılar yıllar sonra İstanbul ve Ankara’da görüşmeler yaparak, son yıllarda epeyce azalttıkları, hatta TL cinsi tahvil piyasasında neredeyse sıfırladıkları Türkiye konumlarını artırmak için seçim devrinin fırsat yaratıp yaratmayacağını anlamaya çalışacaklar. Türkiye, sıcak para bekleyerek muhtaçlığı olan döviz finansmanını sağlamayı amaçlıyor. Lakin asıl kıymetli olan Türkiye iktisadının faiz, kur ve enflasyon sarmalından kalıcı olarak çıkması. Bunun için de ekonomistlerin işaret ettiği yol haritası kapsamlı ıslahat ve üretime dayalı siyasetlerden geçiyor.