Merkez Bankası (TCMB) şirketlerin döviz alımları için bankalara yeni kurallar getirirken, uygulamalar piyasa iktisadı ile uyumlu olmaktan her geçen gün biraz daha çıkmaya başladı. TCMB’nin son attığı olağan dışı adımlar rekabetçi bir piyasayı büsbütün ortadan kaldırırken, çoklu kur periyodunu de başlatmış oldu. Hafta başında bankalara, “döviz fazlası olanlara doları daha yüksek kurdan satın” talimatı gönderen TCMB, döviz fazlası olan firmalara ve ferdî yatırımcılara doların 19.20 liradan satılmasını istedi. Net döviz açığı olan firmaların ise 19.01 liradan döviz alımı yapabileceği belirtildi. Bununla birlikte bankalardan, kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan şirketlerin döviz konumlarını aylık olarak TCMB’ye raporlamaları istendi. Ve son olarak döviz ofislerinin da 500 bin dolar üstü satışları TCMB onayı ile gerçekleştirebileceği savları gündeme geldi.
SÖZCÜ müellifi Dr. Nedim Türkmen, “Türkiye sermaye hareketlerinin kısıtlandığı ve fiili çoklu kur uygulandığı bir ülkeye dönüşüyor. Bu dönüşüm, ülkemizi fiziki yabancı para sorunu ve kurların çok yükseleceği bir periyoda sürükleyecek” yorumunu yaptı.
Nedim Türkmen
HER FİRMAYA FARKLI KUR
Türkmen, TCMB’nin banka ile müşteri ortasındaki süreçte, kuru belirleme istikametinde attığı bu adımların piyasada rekabetin oluşmasını önemli formda zahmete sokacağını belirtti. Merkez Bankası’nın bir bankaya döviz alımı için müracaatta bulunan X firmasına 19.10 TL’den, Y firmasına 19.30 TL’ten döviz alımı onayı verebileceğini ve Z firmasına ‘döviz alamaz’ da diyebileceğini anlatan Türkmen, “İşte bu durumlar ortaya çıktığında, hür kur rejimi sona ermiş olacak. Merkez Bankası kuru dikte ettiren ve belirleyen pozisyona gelecek. Çoklu kur periyodu ortaya çıkacak. Rekabetçi bir piyasa ortadan kalkacak” dedi.
Mahfi Eğilmez
Sermaye özgürlüğü artık bir illüzyon
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez blogunda yer verdiği yazısında Türkiye’de sermaye hareketlerinin özgürlüğü sözünün artık sırf bir illüzyondan ibaret olduğunu tabir etti. Sermaye hareketlerinin özgürlüğünün askıya alındığını söyleyen ve Türkiye’nin dışa açık bir iktisat olduğuna dikkat çeken Eğilmez, “Dış ticaret de birebir formda askıya alınmadığı sürece faizi ve kuru birebir anda uzun mühlet denetim altında tutmak kolay değil” yorumunu yaptı. Eğilmez, “Ekonomideki üçlü açmaz hipotezine nazaran; sermaye hareketlerinin hürlüğü, sabit döviz kuru ve bağımsız para siyaseti uygulaması tıpkı anda var olamaz” dedi.
