Tüketici Hakları Derneği Genel Lideri Turhan Çakar, “Cumhuriyet tarihinde bu türlü besin pahalılığı görülmedi. Tüketicilerin büyük çoğunluğu en temel besinlere erişemiyor, beslenemiyor” dedi ve tedbir alınmasını istedi.
Çakar, 40 temel besinin son bir yıllık ortalama fiyat artışının yüzde 190 olduğunu belirterek, pahalılık karşısında tüketicilerin büyük çoğunluğunun en temel besinlere erişemediğini, kâfi ve istikrarlı beslenemediğini belirtti.
Çakar, yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Türkiye’de, günümüzde, son yüzyılın en yüksek besin pahalılığı yaşanmaktadır. 40 temel besinin son bir yıllık ortalama fiyat artışı yüzde 190 olmuştur. Son yüzyıldaki Cumhuriyet tarihi sürecinde temel besinlerde bu türlü yüksek oranda yıllık ortalama fiyat artışı ve pahalılığı görülmemiştir.
‘KURU SOĞAN EN DEĞERLİ BESİNLERDEN BİRİSİ’
Gıdaların yıllık ortalama fiyat artışında en ilgi cazibeli olan ise, tencere yemeklerinin olmazsa olmaz en temel girdisi olan kuru soğanın yıllık ortalama fiyat artış oranının yüzde 659 olmasıdır. Bu durumda, tüketiciler kilo ile değil, tane ile soğan almak zorunda kaldılar. Artık, kuru soğan tüketicilerin en kıymetli temel besinlerinden birisi oldu.
Yaşanmakta olan bu pahalılık karşısında, tüketicilerin büyük çoğunluğu en temel besinlere erişemiyor, kâfi ve istikrarlı beslenemiyor. Et ve et eserleri ile süt ve süt eserlerine uzun periyottur erişemez durumda olan tüketiciler, artık kâfi zerzevat ve meyveye de erişemez durumda bırakılmıştır.
‘NÜFUSUN YÜZDE 60,4’Ü AÇLIK SONUNUN ALTINDA’
Mart 2023 ayı itibariyle 4 kişilik hanenin aylık açlık ve yoksulluk istatistikleri ile yıllık ortalama hane halkı gelirini dikkate alıp karşılaştırdığımızda; Türkiye’de nüfusun yüzde 60,4 dolayında bölümünün yani 51 milyon 600 bin kişinin açlık sonunun altında yaşadığı görülmektedir. Nüfusun yüzde 37,6’sının yani 32 milyon 150 bin kişinin ise yoksulluk sonunun altında yaşadığı görülmektedir. Kısaca, nüfusun yüzde 98’i yani 83 milyon 750 bin kişi açlık ve yoksulluk hududunun altında yaşamaktadır.
Temel besinlerdeki kelam konusu fiyat artışı ve pahalılık karşısında gelir seviyesi düşük olan tüketiciler şaşkın ve çaresiz duruma düşürülmüştür.
Tüketicilerin temel besinlere erişimini sağlamak için besin, tarım, pazarlama ve fiyat siyasetleri, bilhassa de, ezici çoğunluğu dar gelirli olan tüketicilerin lehine değiştirilmelidir. Acil olarak, devlet okullarında öğrencilere fiyatsız yemek verilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. Geçim zorluğu çeken ailelere gerekli ve kâfi maddi takviye sağlanmalıdır.
Tüketicilerin satın alma güçlerini yükseltecek, temel besinlere erişimini sağlayacak halde, fiyat ve istihdam siyasetleri ile gerekli tüm ekonomik ve toplumsal siyasetler uygulamaya konulmalıdır.”