■ Hülya K. ORUÇOĞLU
Ülkeyi bir anonim şirket üzere yöneterek, karar alma süreçlerini hızlandıracağı propagandasını yapan AKP’nin istediği oldu. 2018’deki referandum ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçildi. Lakin tek adam idaresi, Türkiye’yi içinden çıkılmaz bir krize sürükledi. Tek adam idaresi ile ortaya çıkan inanç erozyonu da bir müddet sonra döviz kurlarının denetimden çıkmasına neden oldu. Kurları denetim altında tutabilmek için devreye alınan Yeni İktisat Modeli enflasyonun yükselişi devam etti. Türkiye’nin yıllık enflasyonu Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2022’nin Ekim ayında açıkladığı datalara nazaran yüzde 85.5’e, Enflasyon Araştırma Grubu’na (ENAG) nazaran yüzde 185’e kadar çıktı.
ALIŞVERİŞ TANE İLE YAPILIYOR
Türkiye bu sayılarla Avrupa’da ve G-20 ülkeleri ortasında birinci sıraya yerleşirken, fakirleşen halk ise geçim kederine düştü. Dar gelirliler, ucuz besin eserlerine erişebilmek için gece yarılarında kuyruğa girmeye başladı. Yalnızca son üç ayda dana etinin fiyatı yüzde 69.4 arttı. Kuru soğan, patates bütçeleri zorlamaya başladı. Vatandaşlar ise günlük gereksinimlerini karşılayabilmek için tane ile alışverişe geçti. Bir patlıcan 3.40, domates 5.75, salatalık 3.84 liradan satılırken, bir çarliston biberin fiyatı da 2.25 lirayı buluyor. Kuru soğanın kilogram fiyatı 30 TL’yi buldu. Bir tane kuru soğanın maketteki fiyatı 7.25 TL’ye çıktı. Karpuzun kilogramı 30 TL’den, 1.5 kilogramlık dilimi ise 51 TL’den satışa çıkarıldı. Bir kilogram ithal muzun kilogram fiyatı da 40 TL’yi buldu. Muzun tane fiyatı 8 TL’ye kadar çıktı.
Dünyada azalan besin fiyatları Türkiye’de artıyor
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) derlediği tahıllar, yağlı tohumlar, süt eserleri, et ve şeker fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen dünya besin fiyatları endeksi, şubat ayındaki 129.7 düzeyinden martta 126.9’a düştü. Böylelikle besin fiyatları Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile geçen yıl kaydettiği en yüksek düzeyin yüzde 20.5 altına indi. Türkiye’de ise tam aykırısı bir süreç yaşandı. Besin fiyatlarındaki artış durmadı. TÜİK’in datalarına tüketici fiyatları ise kesintisiz 51 aydır artıyor.